Hoe een ogenschijnlijk simpel spelletje tot belangrijke inzichten over teamsamenwerking leidt.

Al lange tijd gebruik ik in de Wakkerschudworkshop het spel ‘De Koning Schrijdt‘. Dat is een eenvoudig en energiek spel dat me steeds weer verrast. Waarom? Misschien wel omdat iedere groep meestal snel ‘de sleutel’ ontdekt, maar dat ook daarna de oplossing nog ver weg blijkt te liggen. Als er al een oplossing is.

Spelregels

Het spel draait om een groep (een stuk of 15 is ideaal) spelers die allemaal op een stoel in de ruimte zitten. De spelers die wordt aangewezen als de koning gaat staan en loopt als een koning door de ruimte. Hij of zij mag daarbij niet gewoon lopen, maar moet schrijden wat zoveel wil zeggen dat hij een stap zet en vervolgens zijn andere voet aansluit voor hij de volgende stap zet. Dat lopen gaat dus duidelijk langzamer. Al lopend probeert de koning op de vrijgekomen stoel te gaan zitten.

De andere spelers proberen te voorkomen dat de koning gaat zitten door hun eigen stoel te verlaten en eerder dan de koning op de vrijgekomen stoel te gaan zitten. Voor hen geldt de beperking van schrijden niet, zij mogen op alle mogelijke manieren lopen. Maar door de vrijgekomen stoel te bezetten, laten ze zelf weer een nieuwe stoel achter die weer een nieuwe ‘prooi’ voor de koning is. En als de koning in staat is om te gaan zitten, is degene die als laatste op die stoel zat, de nieuwe koning.

Hilarisch geheel

Wat ontstaat is een hilarisch en energiek geheel van mensen die proberen een stoel te bemachtigen en een koning die heen en weer loopt, op zoek naar een lege stoel. Vrijwel altijd komt er na het begin van het spel iemand met een inzicht: ‘We moeten ervoor zorgen dat de afstand tussen de koning en de lege stoel zo groot mogelijk blijft. Dan kunnen we als spelers blijven profiteren van het voordeel van sneller lopen.’

Het inzicht klopt, tot een beter resultaat leidt het zelden. Want de impuls om te gaan lopen, is zo groot, dat er altijd wel een ‘foutje’ gemaakt wordt waardoor het hele systeem weer in het honderd loopt.

Inzichten in teamsamenwerking

Het is een simpel en leuk spel om te spelen, maar het leidt ook tot grote inzichten die de samenwerking verbeteren. Kern daarvan is dat je te maken hebt met een voortdurend veranderend systeem waarin je geen twee stappen vooruit kan kijken en dus niet kan plannen. Daarom komt het aan op samenwerking in het moment, werkafspraken maken en helder en open met elkaar communiceren tijdens het proces. En, en dat is belangrijk, na een foutje, ze snel mogelijk weer in de werkafspraken komen en de draad weer oppakken.

En dat zijn in teamsamenwerking misschien wel de moeilijkste dingen.

Teamsamenwerking verbeteren in een dynamisch proces

Het spel laat feilloos zien dat het echt heel lastig is om in een dynamisch proces, waarbij iedereen zijn eigen belang en het groepsbelang voortdurend tegen elkaar afweegt, efficiënt samen te werken . Want stel je je kwetsbaar op dan loop je het risico dat je je stoel kwijtraakt. Wil je geen risico lopen, dan blijf je zitten, maar draag je aan het teamproces niks bij. En als je ver weg van de dynamiek zit (aan de kant van de ruimte waar de koning niet is), heb je wellicht de neiging om toeschouwer te blijven en je niet te mengen in het geheel terwijl je juist dan de uitgelezen persoon bent om op te staan en te gaan helpen.

Als we de inzichten uit het spel vertalen naar de teamsamenwerking op de werkvloer dan blijkt niet zelden dat veel processen in dit spel erg herkenbaar zijn voor de teamleden. En niet zelden leidt het ook tot afspraken over een andere manier van samenwerken waarbij het spel nog regelmatig terugkomt in de gesprekken.

Nieuwe inzichten

De kracht van zo’n spel, waarbij je lol maakt met elkaar en vanuit die lol tot nieuwe inzichten komt, maakt mijn werk zo boeiend. Ik gebruik ‘De Koning schrijdt’ al jaren en het verveelt me nog altijd niet. Nog steeds ontdek ik nieuwe invalshoeken, nieuwe groepsprocessen en andere dynamiek als de spelers ermee bezig zijn. En nog altijd kan ik genieten van mensen die plezier maken en kunnen lachen om hun eigen ‘fouten’.

Wat een leuk werk heb ik toch.

‘De Koning Schrijdt’ is een vast onderdeel van de Wakkerschudworkshop.