Een van de meest populaire afsluiters in mijn workshops die samenwerking verbeteren is het superbrein. In dit spel moet iemand een minuut lang onder hoge druk rekenen, associeren en bewegingen spiegelen. Het spel werkt alleen goed als alle spelers de druk zo hoog mogelijk opvoeren en de kandidaat echt het vuur aan de schenen leggen. Als je dat niet doet, is het een saai spel. Het is verrassend hoeveel moeite het mensen soms kost om het hun collega’s moeilijk te maken. Hoe ze iemand netjes de tijd geven om de opdrachten uit te voeren in plaats van alle opdrachten tegelijkertijd te geven en samen met het slachtoffer te genieten van zijn of haar ’doodsstrijd’.
Medelijden
Samenwerking verbeteren? Daag elkaar uit.
Elkaar uitdagen hoort bij teamwork. Weten hoe je je collega kunt stimuleren hoe hij of zij er net iets meer uit kan halen, maakt je een beter team en kan samenwerking verbeteren. De kunst is te weten hoe je je collega uitdaagt en tegelijkertijd veiligheid biedt.
In geïmproviseerd theater is dit een heel belangrijk aspect. Improvisatie staat of valt met af en toe buiten de lijntjes kleuren en het elkaar moeilijk maken. Maar binnen improvisatie zijn daar heldere en zeer harde afspraken over. Belangrijkste achtergrond van die afspraken is veiligheid. De focus ligt bij improvisatietheater op het samen bouwen aan een mooie scène en, als het goed is, niet op de hoofdrol opeisen ten koste van de ander. Zelfs bij de Lama’s – die het onderling afzeiken lijken te hebben uitgevonden – is dat zo. Binnen de samenwerkingsafspraken die De Lama’s met elkaar hebben, is elkaar dwars zitten en vliegen afvangen de manier van werken. Dat is wat ze goed kunnen en dat is waar ze aan elkaar gewaagd zijn. Of je erom kan lachen of niet, of je er kromme tenen van krijgt of niet; onderling creëren ze hun eigen veilige omgeving.
Samenwerking verbeteren? Respecteer de grenzen.
Improvisatietheater is werken in een potentieel gevaarlijke omgeving. Geen inhoudelijke voorbereiding en een zaal vol publiek dat vermaakt wil worden. Als je als speler daarin te voorzichtig bent, doe je steeds hetzelfde, je weet immers wat daarvan de uitkomst is. Maar je wil juist het gevaar opzoeken en stappen zetten waarvan je de gevolgen niet kan overzien. En dan heb je een omgeving nodig die jouw aanbod accepteert, waardeert en ermee verder gaat. De spelregels die we bij improvisatietheater hanteren, zijn precies daarvoor bedoeld. Maak het veilig voor elkaar, geef elkaar ruimte en accepteer aanbod.
Experimenteren
In teams werkt het net zo. Wie in een team samenwerking wil verbeteren, heeft vertrouwen en veiligheid nodig om te kunnen experimenteren. Als je bang bent om iets verkeerd te doen, doe je alleen de dingen waarvan je weet dat ze lukken en dan bewandel je dus altijd dezelfde weg. Op zich prima (waarom zou je immers een succesvolle procedure aanpassen), maar als omstandigheden veranderen, misschien minder effectief. Want in een veranderende wereld moet je soms je werkwijze aanpassen of ermee kunnen experimenteren.
Kijk hier voor mijn aanbod aan teamtrainingen met improvisatie als basis.
