Fouten maken achter de piano

Ik ben geen geoefend pianist. Ik mag van mezelf zeggen dat ik redelijk muzikaal ben en aardig piano kan spelen, maar dat heb ik nog maar zelden gedaan voor publiek. Het was dan ook vooral mijn bravoure en impulsiviteit die me ertoe brachten om me in te schrijven voor het Amersfoorts festival Gluren bij de Buren. Mijn vrouw Nienke, die goed kan zingen en met wie ik samen zou optreden, was dan ook enigszins verrast door de aanmelding, maar we hadden nog voldoende oefentijd en ach… wat kon ons nou helemaal gebeuren.
14 december, de dag van de waarheid. Repertoire ingestudeerd (we zouden drie keer spelen), onze huiskamer heringericht, wat extra uitnodigingen verstuurd en spelen maar. Ons repertoire: zeven van de mooiste Nederlandstalige liedjes. Katinka Polderman, De Dijk, Maarten van Roozendaal en nog zo wat.

Zenuwen

Hoe geoefend ik ook ben in het optreden voor grote en kleine groepen, de zenuwen gierden die middag door mijn keel en handen. Piano spelen voor een publiek is echt van een andere orde dan alle dingen die ik gewend ben. Met name de eerste set verliep moeizaam. Ik maakte veel fouten op de piano en dat maakte me nerveus en brachten me soms tot wanhoop. Een aantal keer moesten we een liedje opnieuw oppakken omdat ik er vreselijk naast zat. En hoezeer iedereen na afloop ook vond dat het ‘allemaal wel meeviel’ en dat het ‘juist heel charmant en echt’ was daardoor, ik baalde er toch enorm van. Ik had het gevoel dat ik verloren had. Hoog ingezet, diep gevallen. De twee sets daarna gingen een heel stuk beter en aan het eind van de dag waren mijn vrouw en ik trots op wat we bereikt hadden en blij met alle positieve reacties. Maar die fouten… die zitten me nog steeds dwars.

Fouten maken mag niet

Hoe kan dat nou? Hoe vaak heb ik niet aan groepen verteld dat fouten maken nodig is, dat het onze comfortzone stretcht, dat we erdoor groeien en dat we onszelf en elkaar daarom niet te hard mogen afrekenen op gemaakte fouten. Hoe kan het nou dat ik dat allemaal aan anderen verteld en zo met mijn eigen fouten in mijn maag zit?
Het antwoord kan ik na een paar dagen wel bedenken. Fouten mogen maken is niet zo makkelijk als we als improtrainers onze groepen soms voorhouden. Fouten maken is ook helemaal niet leuk. We willen helemaal geen fouten maken en soms zit een gemaakte fout ons gewoon dwars en ettert het door in ons hoofd. En dat mag.

Comfortzone

Door iets te doen dat ik nog nooit eerder deed, stretchte mijn comfortzone. Dat het niet meteen goed ging, is achteraf natuurlijk logisch, maar ik vond dat het publiek daar geen boodschap aan hoefde te hebben. En bij ieder klein foutje, werd de angst voor de volgende fout groter en voerde ik bij mezelf de spanning op. Het was op muzikaal gebied een leerzame ervaring, maar vooral ook voor mijn inzicht in het (durven) maken van fouten.

Fouten maken is soms gewoon niet leuk

Fouten (mogen) maken brengt ons verder. Het bracht mij die zondagmiddag in ieder geval een stuk verder. Niet omdat het leuk is om valse noten te spelen als de zaal zit te luisteren en niet omdat het fijn is vast te lopen in een mooi gevoelig liedje. Het bracht me verder omdat ik beter snap dat het stretchen van je comfortzone je uiteindelijk wel wat oplevert, maar op het moment zelf soms gewoon niet leuk is.

In de wakkerschudworkshop gaan we onder andere in op het maken van fouten en hoe je er als team mee kan omgaan.

Kijk ook eens naar het instituut voor faalkunde van mijn goede collega Remko van der Drift.