Hoe één zin het verschil kan maken.

In mijn workshops storytelling geef ik het verschil aan tussen een serie gebeurtenissen opnoemen en een verhaal vertellen. Niet iedere  serie gebeurtenissen die na elkaar voorkomen, is namelijk een verhaal. Het heeft natuurlijk iets te maken met de definitie, maar je kunt wel zeggen dat alleen het feit dat het opnoemen van dingen na elkaar gebeuren, niet hetzelfde is als een verhaal vertellen. Daar is meer voor nodig.

Als voorbeeld hiervan neem ik vaak een verhaaltje dat ik ooit uit een boek over storytelling haalde. Het gaat als volgt:

Ik ben vanochtend opgestaan. Heb mijn tanden gepoetst en mijn haren gekamd en ben daarna naar mijn werk gegaan met de bus. Op mijn werk heb ik koffie gedronken die smaakte. Buiten regende het. Ik had een vergadering en na de vergadering heb ik e-mails beantwoord. Na de lunch had ik een overleg en heb ik geschreven aan een verslag voor een klant. Om vijf uur ben ik naar huis gegaan. Niet met de bus, maar lopend. Het regende nog steeds.

Gebeurtenissen die een verhaal vertellen

We missen in deze serie een hoop om het tot een verhaal te maken. Er is geen onderling verband tussen de gebeurtenissen, we missen de emotie van de hoofdpersoon en we missen de context. Waarom vertel je dit?

Een van de cursisten gaf aan dat deze tekst haar deed denken aan het nummer The day before you came van ABBA. Nou is dat nummer toevallig een van mijn guilty pleasures dus ik ken het nummer goed. Maar door de opmerking van de deelnemer werd ik ineens getriggerd. Kijk en luister maar eens naar het nummer en lees de tekst mee:

Agneta zingt over het verloop van een dag. Saai, voorspelbaar en gewoon. Ze weet van de meeste dingen niet eens meer of ze echt zo zijn gebeurd, maar het zal wel. Alle dagen zijn voor haar immers hetzelfde. Maar kennelijk is er wel iets aan de hand want ze wil ons dit verhaal wel vertellen.

De magische zin

Wat ze bedoelt wordt pas duidelijk als ze aan het eind van ieder couplet die ene magische zin zingt: The day before you came. En door die ene zin komt het hele verhaal in een compleet andere context te staan. Want dan wordt pas duidelijk waarom ze dit verhaal wil vertellen. Ze bezingt haar leven voor de meest belangrijke ontmoeting in haar leven en geeft daarbij meteen aan dat haar leven na die ontmoeting is veranderd. Het mooie is zelfs dat ze het aan onze fantasie kan overlaten hoe dat nieuwe leven er dan uitziet. Hoe saaier ze omschrijft wat er zoal gebeurde op die dag voordat hij kwam, hoe bruisender wij het in onze fantasie maken.

Bij een verhaal vertellen is context king

Bij een verhaal vertellen heb je te maken met twee dingen die elkaar versterken. Allereerst de content, de inhoud. Natuurlijk is het heel belangrijk dat een verhaal inhoudelijk aansluit bij dat wat je te vertellen hebt. Vertel je bijvoorbeeld het verhaal van een klant, dan wil je duidelijk maken op wat voor manier jij als ondernemer het verschil hebt gemaakt. En het liefst op een manier die de nieuwe klant aanspreekt. Maar de context van je verhaal is minstens zo belangrijk. Waar vertel je je verhaal? Aan wie doe je dat? Met welke intentie en welke woorden gebruik je? Het zijn allemaal zaken die van groot belang zijn bij het vertellen van je verhaal.

Niet moeilijk

Er even langer over nadenken is vaak voldoende. Het is echt niet moeilijk om bij een verhaal dat je hebt gemaakt over een mooie gebeurtenis die voor je bedrijf van belang is, even langer stil te staan en na te denken over de plaats waar je dat gaat vertellen en de mensen die ernaar gaan luisteren. Want daaruit volgen vaak vanzelf wel ideeën over de manier van vertellen of de context waarin je het verhaal plaatst. Lees bijvoorbeeld ’s ochtends met een andere blik de krant en kijk of je een actuele aanleiding kan verzinnen. Houd je ogen en oren goed geopend als je bij een bedrijf binnenkomt en wees alert op kleine ‘haakjes’ waar je je verhaal aan kan ophangen. Abba bewijst dat je met een zin een groot verschil kan maken.

Meer informatie over de Basisworkshop Stortelling in business vind je hier.